John Griffiths AM

Chairperson, ELGC Committee

National Assembly for Wales

Cardiff Bay

CF99 1NA.

8 August 2017

Dear John,

Subject: Human rights in Wales

We were pleased you were able to join us recently for our discussion with stakeholders about human rights priorities in Wales.

The event was part of the Commission’s commitment to collaborate with others to develop a human rights action plan for Wales. A priority for this action plan is to embed human rights principles into public service delivery. We expect to be able to share this action plan with your Committee over the coming months, as we recognise the importance of your support in the development and promotion of the plan.

We also wanted to update you on discussions we have held since our oral evidence session with the Committee in April. At that session, our Wales Committee Chair June Milligan undertook to discuss with the Wales Committee our role in promoting children’s rights in education settings in Wales. The Wales Committee discussed this matter at its recent meeting.

The Wales Committee believes we have the most impact when we work in partnership with others, such as the Children’s Commissioner for Wales. For example, we have identified opportunities to work together with the Children’s Commissioner on identity based bullying.

This has included providing advice on how to build the Public Sector Equality Duty into the recommendations of their recent report ‘Sam’s Report: listening to children and young people’s experiences of bullying in Wales’.

We will be meeting again with the Children’s Commissioner to discuss how we can play our part in the promotion of ‘The Right Way: A Children’s Rights Approach to Education in Wales’. This guide, recently launched by the Children’s Commissioner, is about placing the Convention on the Rights of the Child at the core of a child’s experience of education and at the core of school planning, teaching, decision-making, policies and practice. By working with the Children’s Commissioner we will be able to address some of the concerns raised by your Committee. We are also engaging with the Welsh Government as it devises a new curriculum for Wales, due to be available by September 2018. We will continue to make the case that children’s rights should be central to the curriculum in Wales.

Furthermore, in our role as the National Human Rights Institution for Great Britain, the Commission makes submissions to the UN Committee on the Rights of the Child about how children’s rights are taken forward in Wales and across Britain. We have previously highlighted the crucial role of education in promoting the rights of the child. An updated submission we will be sending to the UN Committee later this year will re-iterate this point.

We look forward to working closely with your Committee when your Inquiry into human rights in Wales resumes in the autumn term. Your findings and recommendations will be crucial in helping to set priorities for human rights in Wales. It will be valuable if our action plan and your Inquiry’s recommendations complement each other.

Finally, following my recent appointment as Head of Wales at the Commission, I would welcome the opportunity to meet you to discuss the Human Rights Inquiry and other ways the Commission can provide advice to the Committee. I will be in touch with your office to see if a date can be found over the summer recess or in the new term.

Yours sincerely,

Ruth Coombs

Pennaeth Cymru / Head of Wales

8 Awst 2017

John Griffiths AC

Cadeirydd, Pwyllgor ELGC

Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Bae Caerdydd

CF99 1NA.

Pwnc: Hawliau Dynol yng Nghymru

Annwyl John,

Pleser oedd eich gweld yn ddiweddar yn ein trafodaeth gyda rhanddeiliaid ynglŷn â blaenoriaethau hawliau dynol yng Nghymru.

Roedd y digwyddiad yn rhan o ymrwymiad y Comisiwn i weithio ar y cyd ag eraill i lunio cynllun gweithredu hawliau dynol yng Nghymru. Blaenoriaeth y cynllun gweithredu hwn yw ymwreiddio egwyddorion hawliau dynol ym maes cyflenwi gwasanaeth cyhoeddus. Rydym yn disgwyl gallu rhannu’r cynllun gweithredu hwn gyda’ch Pwyllgor yn ystod y misoedd i ddod, gan ein bod yn cydnabod pwysigrwydd eich cefnogaeth wrth lunio a hybu’r cynllun.

Roeddem hefyd am roi’r newyddion diweddaraf i chi ar drafodaethau a gynhaliom ers ein sesiwn tystiolaeth lafar gyda’r Pwyllgor ym mis Ebrill. Yn y sesiwn honno, ymgymerodd Cadeirydd ein Pwyllgor Cymru, June Milligan, â thrafodaeth gyda Phwyllgor Cymru ynglŷn â’n rôl wrth hybu hawliau dynol mewn lleoliadau addysg yng Nghymru. Bu Pwyllgor Cymru’n trafod y mater hwn yn ei gyfarfod yn ddiweddar.

Mae Pwyllgor Cymru o’r farn bod gennym yr effaith fwyaf wrth inni weithio mewn partneriaeth ag eraill, megis Comisiynydd Plant Cymru. Er enghraifft, rydym wedi nodi cyfleoedd i weithio ar y cyd gyda’r Comisiynydd Plant ar fwlio ar sail hunaniaeth. Mae hyn wedi cynnwys darparu cyngor ar sut i gynnwys Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus yn argymhellion eu hadroddiad diweddar ‘Stori Sam: gwrando ar brofiadau plant a phobl ifanc o fwlio yng Nghymru’.

Byddwn yn cyfarfod eto â’r Comisiynydd Plant i drafod sut y gallwn chwarae ein rhan wrth hyrwyddo Y Ffordd Gywir: Dull gweithredu seiliedig ar Hawliau Plant i addysg yng Nghymru. Mae’r canllaw hwn, a lansiwyd yn ddiweddar gan y Comisiynydd Plant, yn ymwneud â gosod y Confensiwn ar Hawliau’r Plentyn yn ganolog i brofiad addysg y plentyn ac i gynlluniau ysgolion, y dysgu, wrth wneud penderfyniadau, llunio polisiau a’r arfer. Drwy weithio gyda’r Comisiynydd Plant byddwn yn gallu mynd i’r afael â rhai pryderon a gododd eich Pwyllgor. Rydym hefyd yn ymgysylltu â Llywodraeth Cymru wrth iddi ddyfeisio cwricwlwm newydd i Gymru, sydd i fod ar gael erbyn mis Medi 2018. Byddwn yn parhau i ddadlau’r achos y dylai hawliau plant fod yn ganolog i’r cwricwlwm yng Nghymru.

At hynny, yn ein rôl fel y Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol i Brydain, bydd y Comisiwn yn cyflwyno cyflawniadau i Bwyllgor y CU ar Hawliau’r Plentyn ynglŷn â sut y caiff hawliau plant eu hybu yng Nghymru a ledled Prydain. Rydym yn flaenorol wedi amlygu rhan hollbwysig addysg wrth hyrwyddo hawliau’r plentyn. Bydd cyflwyniad â’r wybodaeth ddiweddaraf yr ydym yn ei anfon i Bwyllgor y CU yn ddiweddarach eleni yn ail bwysleisio’r pwynt hwn.

Rydym yn edrych ymlaen at weithio’n agos gyda’ch Pwyllgor pan fydd eich Ymchwiliad i hawliau dynol yng Nghymru yn ail gychwyn yn yr Hydref. Bydd eich canfyddiadau a’ch argymhellion yn hanfodol wrth helpu i osod blaenoriaethau ar gyfer hawliau dynol yng Nghymru. Os bydd ein cynllun gweithredu ac argymhellion eich Ymchwiliad yn ategu ei gilydd, bydd hynny’n werthfawr iawn.

Yn olaf, yn dilyn fy mhenodiad diweddar fel Pennaeth Cymru yn y Comisiwn yng Nghymru, byddwn yn croesawu’r cyfle i gwrdd â chi i drafod yr Ymchwiliad Hawliau Dynol a ffyrdd eraill y gall y Comisiwn ddarparu cyngor i’r Pwyllgor. Gwnaf gysylltu â’ch swyddfa i weld a ellir dod o hyd i ddyddiad dros doriad yr haf neu yn y tymor newydd.

Yr eiddoch yn ddiffuant,

Ruth Coombs

Pennaeth Cymru,

Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol.